دریاچه ارومیه عقب گرد كند، خسارت زیادی را متحمل خواهیم شد بعلاوه فیلم
درحالی حدود شش سال دیگر تا احیای کامل دریاچه ارومیه و رسیدن به تراز اکولوژیک مانده است که نگرانی هایی در زمینه ادامه فعالیتهای احیای این دریاچه در دولت آینده وجود دارد. مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه ضمن اشاره به این که سناریوهای مختلفی برای ادامه روند احیای دریاچه ارومیه در دولت سیزدهم درنظر گرفته ایم، اظهار داشت: اگر دریاچه ارومیه عقب گرد کند، خسارت زیادی را متحمل خواهیم شد.
به گزارش حیوان خانگی به نقل از ایسنا، بر طبق آخرین اطلاعات ستاد احیای دریاچه ارومیه در حال حاضر تراز این دریاچه ۱۲۷۱.۲۵ متر، سطح آن ۳۴۰۵ کیلومتر مربع و حجم آب آن ۴.۷ میلیارد متر مکعب گزارش شده است. مقایسه این آمار با اعداد و ارقام سال قبل نشان میدهد که طی سال جاری تراز، سطح و حجم آب دریاچه ارومیه کاهش یافته است. برای مثال طی سال قبل در همین بازه زمانی دریاچه ارومیه بیش از ۶ میلیارد متر مکعب آب داشته است.
روند کاهشی تراز و سطح آب دریاچه ارومیه ناشی از کاهش بارش ها و عدم پرداخت حق آبه آن توسط وزارت نیرو است. مسعود تجریشی - مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه - در گفت و گویی با ایسنا ضمن اشاره به این که وزارت نیرو طی سال جاری در پرداخت حق آبه دریاچه ارومیه کم لطفی کرده است، اظهار نمود: درحالی که بارش ها در حوضه آبریز دریاچه ارومیه بین ۲۰ تا ۳۵ درصد کاهش پیدا کرده است اما حدود ۶۵ درصد حق آبه دریاچه ارومیه را طی سال آبی جاری پرداخت نکردند.
وی در ادامه با اعلان اینکه ما هنوز نتوانسته ایم که در حوزه مدیریت منابع آب، محیط زیست را در اولویت قرار دهیم، اشاره کرد: در قانون حفاظت از تالاب ها و مصوبه شورای عالی آب تاکید گردیده است که ابتدا باید سهم آب آشامیدنی سپس حق آبه محیط زیست و بعد از آن سهم آب کشاورزی در اولویت تخصیص ها باشد.
بدهی ۳۰ میلیارد متر مکعبی وزارت نیرو به دریاچه ارومیه
تجریشی با اشاره به بدهی ۳۰ میلیارد متر مکعبی وزارت نیرو به دریاچه ارومیه به سبب عدم پرداخت حق آبه آن در سالهای قبل اظهار داشت: بدین جهت ما توافق کرده بودیم که اگر بعد از تخصیص حق آبه ها، آبی اضافه آمد آنرا به سمت دریاچه رهاسازی کنند همین طور گفته بودیم که این به سبب آنست که در سالهای قبل سهم آب دریاچه را برمی داشتید و کسی نبود که بگوید که با این آب چه کرده اید.
مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه افزود: طی سالهای ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ که ستاد احیا کار خویش را آغاز کرد، نه قانون حفاظت از تالاب ها به تصویب رسیده بود و نه توافقاتی درباره پرداخت حق آبه ها وجود داشت اما حالا قوانین و توافقاتی در حوزه وجود دارد. بدین جهت ما انتظار داریم که در سال ۱۴۰۰ باتوجه به وجود این قوانین در حوزه پرداخت حق آبه ها بهتر از این عمل شود.
تراز دریاچه ارومیه از اردیبهشت ماه کاهشی شد
وی در بخش دیگری از صحبت های خود با اعلان اینکه بطور معمول سطح تراز دریاچه ارومیه طی چند سال اخیر در اردیبهشت ماه افزایش می یافت، در خرداد تا تیر ماه ثابت می شد و بعد از آن به سبب تبخیر کاهش پیدا می کرد، اشاره کرد: متاسفانه سال جاری به سبب عدم پرداخت حق آبه تراز دریاچه ارومیه از اردیبهشت ماه سمت کم شدن پیش رفت. در حال حاضر نقطه امید ما این است که سد کانی سیب که حالا ۱۵۰ میلیون متر مکعب آب دارد توسط تونل انتقال آب به دریاچه ارومیه راه پیدا کند. امیدواریم این تونل هم طی مهر تا آبان ماه سال جاری به بهره برداری رسد.
تونل انتقال آب کانی سیب سالانه حدود ۶۰۰ میلیون متر مکعب آب را به سمت دریاچه ارومیه هدایت می کند
به گفته تجریشی تونل انتقال آب کانی سیب سالانه حدود ۶۰۰ میلیون متر مکعب آب را به سمت دریاچه ارومیه هدایت خواهدنمود همین طور این انتقال آب بصورت دائم خواهد بود. از سویی دیگر سایر اقدامات در حوزه صرفه جویی آب از محل کشاورزی هم باید پیگیری شود.
صرفه جویی ۴۵۰ میلیون متر مکعبی آب در بخش کشاورزی
مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه در ادامه اظهار نمود: ما باید حدود ۹۵۰ میلیون مترمکعب آب در بخش کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه صرفه جویی نماییم. باتوجه به این مساله طی سال آبی گذشته حدود ۴۵۰ میلیون متر مکعب از این مقدار محقق شد. لازم است که طی پنج سال آینده هم ۴۵۰ میلیون متر مکعب دیگر با انجام اقداماتی مانند تغییر الگوی کشت از محل کشاورزی صرفه جویی شود.
سالانه یک میلیارد متر مکعب آب دائم به سمت دریاچه ارومیه رهاسازی می شود
وی اضافه کرد: دو تصفیه خانه تبریز و ارومیه هم سالانه حدود ۱۵۰ تا ۱۷۰ میلیون متر مکعب آب دائم را به سمت دریاچه می فرستند. بدین جهت باتوجه به اقدامات انجام شده می توان اظهار داشت که از این پس سالانه حدود یک میلیارد متر مکعب آب دائم به سمت دریاچه ارومیه رهاسازی می شود بدین سبب با فرض این که دریاچه ارومیه سالانه پایین ترین میزان ورودی در حوضه آبریز را داشته باشد( حدود ۱.۴ میلیارد متر مکعب) می توان اظهار داشت که شرایط دریاچه نمی تواند بدتر شود و به شرایط بد خود در سالهای قبل برگردد.
دریاچه ارومیه از مرحله بحران عبور کرده است
تجریشی با اشاره به این که باتوجه به این موارد می توان اظهار داشت که دریاچه ارومیه از مرحله بحران عبور کرده است و هم اکنون معضلی بعنوان خشک شدن دریاچه ارومیه نداریم، اظهار داشت: در دولت سیزدهم باید به سمت صرفه جویی آب در بخش کشاورزی و دریافت حق آبه تالاب ها از وزارت نیرو حرکت نماییم حتی می توان امیدوار بود که دستگاه های نظارتی هم به مبحث پرداخت حق آبه تالاب ها ورود کنند چونکه در حال حاضر قوانینی وجود دارد که برمبنای آنها مردم، دستگاه های نظارتی، سازمان حفاظت محیط زیست و... می توانند نسبت به عدم پرداخت حق آبه ها به قوه قضاییه شکایت کنند.
ادامه روند احیای دریاچه ارومیه در دولت سیزدهم چگونه خواهد بود؟
وی افزود: برای ادامه روند احیای دریاچه ارومیه در دولت سیزدهم سناریوهای مختلفی درنظر گرفته شده است. یکی از این سناریوها ایجاد مرکز آینده پژوهی دریاچه ارومیه است. این مرکز بعد از اتمام کار ستاد احیا به کار پایش و نظارت بر دریاچه ارومیه خواهد پرداخت و سطح دریاچه، تراز و حجم آب آن و توسعه اراضی کشاورزی و... را به نمایندگان مجلس و رئیس جمهوری گزارش می دهد.
مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه در ادامه به ایجاد مرکز حوضه آبریز دریاچه ارومیه اشاره نمود و توضیح داد: وزارت نیرو از اول فروردین ماه سال جاری مجموعه جدیدی را تحت عنوان «حوضه آبریز دریاچه ارومیه» به وجود آورده است تا مدیریت آب در این منطقه و بین استانها صورت گیرد علاوه بر این وزارت جهاد کشاورزی هم مرکزی را به نام «همبست آب، کشاورزی، محیط زیست و انرژی» برای پیگیری امور دریاچه ارومیه راه اندازی کرده است.
وی با اعلان اینکه اقدام بسیار مهم طی پنج سال آینده برای سال رسیدن به تراز اکولوژیک صرفه جویی ۴۵۰ میلیون مترمکعبی آب در بخش کشاورزی است، اشاره کرد: اگر کشاورزی را به حال خود رها نماییم سطح زیر کشت افزایش خواهد یافت و به وزارت نیرو برای سدسازی فشار خواهند آورد. بدین جهت برنامه ای برای پنج محصول یونجه، چغندرقند، سیب و انگور تدوین شده است که برخی از آنها هم به مرحله اجرا رسیده است.
به گفته تجریشی این پنج محصول ۷۵ درصد اراضی و ۷۵ درصد مصرف آب حوضه آبریز را به خود اختصاص داده اند. بدین جهت برنامه ای تحت عنوان «به کاشت» تعریف شده است که برمبنای آن می توان هم مصرف آب را کاهش و هم راندمان و تولید را افزایش داد.
مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه در ادامه اظهار نمود: در حال حاضر سطح زیرکشت چغندر قند کاهش پیدا کرده و به بیرون از حوضه آبخیز هدایت شده است همین طور بعنوان محصول جایگزین کم آب بر به سراغ گیاهان دارویی رفته ایم. در آن زمان بسیاری به ما می گفتند که با صرفه جویی آب در مزرعه، کشاورزی صدمه خواهد دید اما بررسی های انجام شده نشان داد که نه فقط این اتفاق نیفتاده است بلکه حدود ۱۵ تا ۲۵ درصد افزایش تولید داشته ایم.
تجریشی افزود: از سویی عده ای دیگر می گفتند که کشاورزان به سبب عدم پرداخت آب به سمت استفاده از آب های زیرزمینی رفته اند اما مجدد بررسی ها نشان داد که سطح آب های زیرزمینی نیر با صرفه جویی آب در بخش کشاورزی کاهشی نبوده است. در کنار این نمایندگان مجلس هم می گفتند که این اقدام سبب مهاجرت بومیان شده است اما بررسی اطلاعات نشان داد که روند مهاجرت در سالهای احیای دریاچه برعکس بوده است.
وی در بخش دیگری از صحبت های خود با اشاره به این که شهریور ماه سال قبل برنامه ای برای صرفه جویی ۴۵۰ میلیون متر مکعبی آب در بخش کشاورزی طی پنج سال آینده به سازمان برنامه و بودجه تحویل داده شد، اشاره کرد: این برنامه شامل صرفه جویی آب برای کاشت گندم با بذر جایگزین گندم «کم آب بر» تر و اجرای برنامه هایی برای محصولاتی ازجمله سیب، انگور و علوفه است. خوشبختانه نخستین بودجه گسترده اجرای این برنامه را هم سال جاری از سازمان برنامه و بودجه دریافت کردیم.
وارد سیکل معیوب سدسازی نشویم
مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه با اعلان اینکه درصورتیکه به این برنامه ها بی توجهی شود و مجدد به سدسازی روی آوریم، سیکل معیوب سدسازی، توسعه اراضی کشاورزی و افزایش فقر تکرار خواهد شد، اظهار داشت: در چنین شرایطی دریاچه ارومیه به وضعیت سابق خود بازخواهد گشت و در این صورت دیگر هیچ دستگاهی به فکر احیای تالاب ها نخواهد بود.
تجریشی در آخر با تاکید بر این که درصورتیکه شرایط دریاچه ارومیه عقبگرد داشته باشد، طوفان های گرد و خاک سبب خالی از سکنه شدن روستاهای غربی کشور می شود، اظهار نمود: درهر صورت درصورتیکه در آینده مجلس به دولت برای سدسازی به بهانه های واهی فشار آورد، دریاچه ارومیه خسارت زیادی را متحمل خواهد شد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب