گزارش حیوان خانگی؛
هورالعظیم گورستانی برای جانداران
این روزها با تامین نشدن حقابه تالاب هورالعظیم، بخش اعظمی از این تالاب باارزش خشک و جانداران بسیاری در این تالاب تلف شده اند.
خبرگزاری مهر - گروه استانها - کوثر کریمی: تالاب هورالعظیم بزرگ ترین تالاب مرزی کشور است که البته دو سوم مساحت آن در کشور عراق واقع شده است. هورالعظیم دارای پوشش گیاهی نیلوفر آبی، جگن و نی و همین طور گونه های مختلف جانوری مختلف است.
شغل اصلی روستاییان ساکن در اطراف تالاب ماهیگیری، حوضچه های پرورش ماهی، کشاورزی و از همه مهم تر پرورش گاومیش است ولی این روزها که تالاب حال و روز خوبی ندارد، حیات تالاب و جانداران به مخاطره افتاده و تن بی جان ماهیان، مار، لاک پشت و حتی گاومیش ها که در خشکی تالاب به شکل تاکسیدرمی دیده می شوند؛ دل هر انسانی را به درد می آورد.
ماجرای وقوع فاجعه در تالاب هورالعظیم با انتشار تصاویر و فیلم هایی از تلفات گسترده ماهیان در تالاب شروع و تا آب تنی گاومیش ها در لجنزارها ادامه داشت؛ عمق فاجعه اما در بازدیدهای میدانی بیشتر به چشم آمد، مرگ جانوران مختلف، خشک شدن نهرها و انشعابات مختلف چند رودخانه که قبلاً به تالاب منتهی می شد که از آن فقط چند لوله خشک باقی مانده است.
به گفته اهالی، خیلی از گاومیش ها در راه پیدا کردن آب برای آب تنی در تالاب راهی شده و با گذشت چند روز هنوز به خانه برنگشته اند؛ گاومیش داران تا حالا تلفات زیادی را شاهد بوده اند و مرگ ومیری که ناشی از نبود آب در تالاب است، اهالی را خیلی غمگین کرده و خواهان تامین حق آبه تالاب هستند.
قایق های اهالی روستا این روزها به سان الک آویخته، زانوی غم بغل کرده و با تاکید بر دیوارهای خشت و گلی خانه ها خاطرات روزهای پرآبی هور را نظاره گر شده یا به محل آبخوری گاومیش ها تبدیل گشته اند.
تالاب هورالعظیم این روزها با مرگ دست و پنجه نرم می کند، عوامل مختلفی دست به دست هم داده تا هورالعظیمی که یکی از تالاب های منحصر به فرد در دنیا به سبب تنوع گونه های جانوری و گیاهی است، کم آب و رو به خشکی جلو برود.
تنوعی که کمتر نظیر آنرا می توان در جهان یافت؛ هور بواسطه وجود ماهیان، منبع غذایی و زندگی هورنشینان است و وجود آب موجب همزیستی بسیاری شده که از سویی گاومیش ها در دل هور تنی خنک می کنند و از طرف دیگر در فصل زمستان خیلی از پرندگان از سایر نقاط دنیا به سبب هوای مناسب زمستانی هزاران کیلومتر را می پیمایند تا چند وقتی را میهمان هور باشند.
مطالبه تامین آب ِ هور
اما امروزه به سبب ندادن حق آبه قانونی هیچ خبری از این همه جذابیت نیست و تنها شاهد مرگ ماهیان، گاومیش ها و سایر جانداران باارزش این اکوسیستم طبیعی خدادادی هستیم؛ رونق و آبادانی و روزهای پرآب امروز جای خودرا به صحنه های جان گداز، تلخ و دردآور مرگ جانوران داده است.
خشکی هور نیز تبعات اجتماعی و زیست محیطی دارد؛ بیکاری هورنشینان یعنی مهاجرت و حاشیه نشینی به شهرهای بزرگ تر و خشکی هور یعنی ریزگرد که در صورت تداوم این وضعیت آینده خوبی برای تالاب پیش بینی نمی گردد.
اهالی با تقدیر از همکاری سپاه پاسداران از ارسال تانکرهای آب رسان ولی از مسئولانی که حق آبه تالاب را تامین نمی کنند، گلایه دارند و می گویند: نیاز به کمک مسئولان نداریم فقط حق قانونی تالاب را بدهند چون گاومیش ها در این قایق های آبخوری گویی چای داغ می نوشند.
یکی از اهالی که خانه خودرا رها و با راه اندازی کپر موقت در خشکی تالاب بدون آب و برق روزگار می گذراند با گلایه از گرانی علف بعنوان خوراک گاومیش ها ادامه می دهد: از آن روزی که با مشکل کم آبی در تالاب هورالعظیم مواجه شدیم تا حالا بیش از ۱۵ گاومیش از من تلف شده و دیگر اهالی هم دست کمی از من ندارند.
یکی دیگر از اهالی نیز با گلایه از مسئولان می گوید: وقتی موقع سیلاب قول پرداخت خسارت اراضی کشاورزی را داده بودند، راضی شدیم تا سیل بندها شکسته و محصولات ما نابود شود تا خسارت انسانی نداشته باشیم ولی این وعده محقق نشد و اراضی کشاورزی نیز تخریب شد؛ حالا از مسئولان به غیر از تامین آب برای هور هیچ انتظاری نداریم چون اقتصاد و معیشت همه اهالی به هور وابسته است.
نابودی کارون مقدمه نابودی کرخه است
فعال زیست محیطی خوزستان به خبرنگار مهر می گوید: کارون بعنوان رودخانه بسیار مهم جلگه خوزستان مهد نخستین تمدن های بشری در جهان است که در گذشته تنها رودخانه قابل کشتیرانی ایران بود؛ سرشاخه های شیرین کارون بطور عمده برای مصارف غیرشرب به فلات مرکزی منتقل و فاضلاب بسیاری نیز به رودخانه کارون سرازیر می شود.
کرامت حافظی با انتقاد از چندین پروژه انتقال آب از سرچشمه های کارون و همین طور بلعیده شدن آب یخچال ها و برف چال های زردکوه توسط صنایع آب بر فلات مرکزی ادامه می دهد: کارون از نفس افتاده و دیگر حتی توان تامین آب آشامیدنی کارون نشینان را ندارد و خود در مرحله اول موجب نابودی کرخه می شود چون وظیفه تامین آب آشامیدنی اهواز، آبادان، خرمشهر و دیگر شهرهای ساحل کارون در قالب طرح غدیر بر عهده کرخه قرار گرفته است.
وی عنوان می کند: در نهایت با این تغییر مسئولیت برای کرخه بعنوان تامین کننده آب آشامیدنی و یا برق خوزستان بصورت غیرمستقیم به زیست بوم کرخه و تالاب هورالعظیم فشار وارد می شود؛ مطالبه حق آبه هورالعظیم نیز نه فقط از سد کرخه بلکه باید از سدهای کرخه و حوضه آبریز کرخه باشد.
تبعات منفی سوءمدیریت های منابع آب
نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس در گفت و گو با خبرنگار مهر بیان می کند: سه روز قبل نامه ای به رییس جمهور منتخب ارسال و در آن وضعیت این روزهای خوزستان را تشریح کردم؛ این که مردم خوزستان خصوصاً ساکنان مناطق پایین دست رودخانه کرخه این روزها شرایط سختی را به سبب سیاست های بخشی نگرانه و جزیره ای مدیران وزارت نیرو و سوءمدیریت های منابع آب در بالادست سپری می کنند و در سایه تخصیص نیافتن حق آبه رودخانه کرخه و تالاب هورالعظیم این تالاب خشک، احشام دامداران و کشاورزی کشاورزان مرزدار بعنوان مهم ترین اجزای پیشرفت و توسعه درون زا به مخاطره جدی افتاده است.
سید کریم حسینی اضافه می کند: از سالیان گذشته تا حالا خوزستان به سبب ادامه طرح های غیرقانونی و ظالمانه انتقال آب از سرشاخه های رودخانه ها، سدسازی های بی رویه در راه رودخانه ها و رعایت نکردن پیوست های محیط زیستی در اجرای طرح های کلان صنعتی همچون نفت گرفتار عقب افتادگی فراوان، مهاجرت مردم روستا به حاشیه شهرها و در نهایت خسارت و به یغما رفتن ثروت ملی شده است.
وی یادآور می شود: بطور قطع استمرار این شرایط و کاستی های فراوان سبب شده تا فشارهای سنگینی به طبقات محروم و مستضعف وارد شود که تداوم آن می تواند به تعمیق نارضایتی عمومی، کاهش سرمایه های اجتماعی و خیلی از ناهنجاری های دیگر منتهی شود.
نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس با اشاره به این که از رییس جمهور منتخب درخواست شده تا کارگروهی را برای رسیدگی به وضعیت بحران به خوزستان اعزام کند، می گوید: بیشتر کار ما با رییس جمهور منتخب است نه دولتی که ۱۰ روز به انتها آن باقیمانده است؛ البته کشاورزان باید در نظر داشته باشند که محدودیت کشت برنج امسال برای همه استانها به غیر از دو استان شمالی اعمال شده و اجرای این مصوبه برای همه الزامی است.
تشکیل کارگروه رسیدگی به بحران آب خوزستان
حسینی ادامه می دهد: خوزستان با ظرفیت های بالای اراضی حاصلخیز آمادگی مصرف آب را دارد ولی وقتی چهار سال منابع آبی برای فاز دوم طرح ۵۵۰ هزار هکتاری تخصیص داده نمی گردد یعنی زمینه را برای تامین آب کشاورزی فراهم ننموده و فقط بحث انتقال آب را مطرح می کنند.
وی با انتقاد از اعلام نظر برخی نمایندگان مجلس خوزستان برای اجرائی شدن طرح بهشت آباد عنوان می کند: نامه سازمان محیط زیست موجود است که در آن قید شده طرح انتقال آب بوسیله تونل منتفی شده و فقط پیشنهادی برای اجرا به شکل دیگری ارائه شده که آن هم الزاماً قابل اجرا نیست که در این بین بطور قطع بحث اجرای طرح بهشت آباد بصورت تونل برای همیشه منتفی شده است.
نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس با بیان این مطلب که باز هم بر مسئله اجرائی شدن فاز دوم طرح تسطیح اراضی ۵۵۰ هزار هکتاری اصرار داریم و تا زمانی که وزارت نیرو برای مصرف آب و اختصاص منابع آبی به آن تعریفی نداشته باشد بی گمان مشکل داریم، می افزاید: این مسئله ثابت شده که در ۱۵ سال اخیر انتقال آب را با بروز سیلاب در خوزستان توجیه می کنند و این توجیه برای طرح های آینده نیز مطرح شده که قابل قبول نیست.
حسینی با اشاره به این که سد به اندازه کافی وجود دارد که جلوی سیلاب را بگیرد، می گوید: مدیریت آب پشت سدها و نحوه رهاسازی آب ذخایر سدها همچون دلایلی است که در بروز سیلاب های گذشته دخیل بودند ولی باید این بهانه بروز سیلاب را برای توجیه اجرای طرح های انتقال آب از مسئولان تصمیم ساز و تصمیم گیر بگیریم.
وی خبر می دهد: تشکیل کارگروه رسیدگی به وضعیت بحران آب در خوزستان و اعزام آن به منطقه جهت بررسی میدانی، برآورد میزان خسارت زیان دیدگان و استیفای حق آنها و دلجویی و تفقد از مردم بعنوان مهم ترین سرمایه های نظام توسط هیئت اعزامی، در نظر گرفتن حق نمایندگی خوزستان در شورای عالی آب کشور و همین طور بازبینی در ارائه پست های کلیدی و تعیین کننده در مسئله آب همچون وزارت نیرو و جهاد کشاورزی (چون نمی گردد که فقط استانهای کویرنشین و خاص حق عضویت داشته باشند) همچون درخواست های ارائه شده به رییس جمهور منتخب در قالب نامه مذکور بود.
درخواست از رییس جمهور منتخب
نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر این که هر طرح درحال مطالعه یا اجرای انتقال آب باید منتفی و متوقف شود، می گوید: متوقف ساختن روند غیرقانونی انتقال بی رویه آب از سرچشمه های کارون، کرخه و دیگر رودخانه ها و همین طور تسریع در تخصیص آب برای فاز دوم طرح ۵۵۰ هزار هکتاری و کوشش برای اجرائی شدن ایده مقام معظم رهبری در حوزه احیای دو میلیون هکتار زمین زراعی در استان خوزستان نیز از دیگر درخواست های ارائه شده به رییس جمهور منتخب در قالب نامه بود.
به گزارش حیوان خانگی به نقل از مهر، برخی از فعالان محیط زیست بر این باورند که اگر انتقال آب از سرشاخه های کارون متوقف شود، آن وقت فشار وارد شده به رودخانه کرخه برای تامین آب آشامیدنی کاهش و حق آبه تالاب هورالعظیم آسان تر بوسیله سد کرخه تامین می شود.
با تمام این تفاسیر و پرداخت نشدن معوض کشت به شلتوک کاران از طرف جهاد کشاورزی، تامین نشدن حق آبه تالاب هورالعظیم و بزرگنمایی نقش شلتوک کاری در خشک شدن تالاب از طرف سازمان آب و برق و کارهای نفتی در تالاب هر سه ضلع مثلث نابودی تالاب را با درصدهای مختلف تشکیل داده اند.
شاید این مثلث متساوی الاضلاع نباشد ولی نباید نسبت به میزان نقش آفرینی هر کدام بی تفاوت بود؛ کمترین حق مرزنشینان ساکن در رُفَیِع و هویزه احیای هورالعظیم برای بازگشت رونق به این تالاب بین المللی است اهمیت بالایی برای تمام کشور ایران دارد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب