آلودگی هایی كه دست از سر خلیج فارس برنمی دارند
حیوان خانگی: ایسنا/بوشهر آلودگی های مختلف همواره تهدید خطرناكی برای خلیج فارس و محیط زیست دریا محسوب می شوند، اما طی دهه های اخیر نشت لوله ها و خطوط نفتی و حمله لكه های نفت در این میان به شكل یك بحران و در فواصل زمانی كوتاه دست از سر خلیج فارس برنداشته است...
دریاها و اقیانوس ها علاوه بر اینكه تامین كننده بخشی از زنجیره غذایی در دنیا هستند، نزدیك به ۹۰ درصد اكسیژن كره زمین را تامین می كنند، به همین خاطر آلوده كردن دریاها یعنی آسیب به زمین، هوا و ساكنان آن!
مریم قائمی، رئیس مركز اقیانوس شناسی خلیج فارس در گفتگو با ایسنا در این خصوص عنوان كرد: در منطقه ای كه ما زندگی می نماییم، -یعنی خلیج فارس- به علت حساسیت و استراتژیك بودن آن كه ناشی از داشتن هزاران هكتار پهنه های بین جزرومدی، ارزش شیلاتی و تنوع آبزیان منطقه، وجود اكوسیستم های حساس و منایع عظیم انرژی -نفت و گاز- است اهمیت بسیار بالایی دارد.
وی افزود: مهم ترین منابعی كه بعنوان منابع آلاینده خلیج فارس به حساب می آیند، آلودگی های نفتی هستند كه به روش های مختلف در خلیج فارس به وجود می آیند. یكی از اینها تصادفاتی است كه میان كشتی های نفتكش اتفاق می افتد، و دیگر عوامل هم برخورد لنگر كشتی ها با خطوط لوله دریایی؛ بهره برداری از چاه های نفت و نشتی كه از آنها رخ می دهد، و همچنین نشت مواد نفتی از اتصالات و خطوط لوله انتقال نفت می باشد كه اینها از موارد مهم و عوامل ایجاد آلودگی در خلیج فارس هستند.
آلودگی خلیج فارس یك مساله جدید نیست
این مسئول تصریح كرد: آلودگی در خلیج فارس یك مساله جدید نیست و به صورت دوره ای و تناوبی اتفاق می افتد و متاسفانه گاها فاصله بروز این آلودگی ها هم بسیار كم است، هنگامی كه این آلودگی ها اتفاق می افتد محیط زیست، اكوسیستم های حساس و آبزیان خلیج فارس با تهدید روبرو می شوند همانطور كه تا الان هم با آن درگیر بوده اند.
قائمی تصریح كرد: مهمترین اكوسیستم های خلیج فارس آبسنگ های مرجانی و جنگل های حرا هستند كه همه اینها تحت تأثیر آلودگی ها بخصوص آلودگی های نفتی قرار دارند.
رئیس مركز اقیانوس شناسی خلیج فارس با اشاره به روش های مقابله با بروز آلودگی های نفتی اظهار داشت: در مورد راهكارهای مقابله با آلودگی باید بگویم كه در واقع آلودگی نفتی یك مساله پیچیده با ابعاد گسترده است كه ما نمی توانیم با راهكارهای محدود یا ملّی با آن مقابله نماییم و به علت حساسیت این مساله (مقابله با آلودگی های نفتی كه یك مبحث بین المللی است) چندین كنوانسیون و قوانین مختلفی در سطح ملی و بین المللی وجود دارد.
وی ادامه داد: همچون كنوانسیون های بین المللی كه در این حوزه داریم، كنوانسیون بین المللی مسئولیت مدنی برای آلودگی نفتی است كه در سال ۱۸۶۹ تصویب شده؛ همینطور كنوانسیون بین المللی صندوق جبران خسارات ناشی از آلودگی نفتی تصویب سال ۱۹۹۲؛ كنوانسیون مارپُل و همچنین كنوانسیون حقوق دریاها و كنوانسیون كویت در سطح منطقه ای كه یك سند قانونی می باشد و در آن كشورهای حوزه خلیج فارس و دریای عمان شامل جمهوری اسلامی ایران، بحرین، عراق، قطر، عربستان و امارات متحد شده اند كه تلاش هایشان را برای حفاظت از محیط زیست دریایی به كار بگیرند؛ اینها همچون كنوانسیون های بین المللی است.
مریم قائمی بیان كرد: در سطح ملی مهمترین كنوانسیون و قانونی كه در مورد بحث آلودگی نفتی داریم قانون حفاظت از دریاها و رودخانه های قابل كشتیرانی در مقابل آلودگی مواد نفتی است كه در سال ۱۳۸۹ در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید.
باید به نظام مسئولیت كیفری توجه و تمركز شود
این كارشناس تصریح كرد: در مورد راهكارها باید بگویم كه به عقیده من این كنوانسیون ها چه بین المللی و چه قوانین ملی تا الان توانسته اند تا حدودی اثرگذار باشند و در حقیقت كارآیی موردانتظار را نداشته اند و من فكر می كنم كه علاوه بر مسئولیت مدنی در مورد وارد كردن این خسارت ها كه معمولا غیرقابل جبران هستند و تاثیرات سوء اقتصادی كه این آلودگی های نفتی بر دریا دارند باید به نظام مسئولیت كیفری توجه و تمركز شود. به این مفهوم كه علاوه بر بحث مسئولیت مدنی باید مجازات های كیفری سنگینی در قوانین زیست محیطی اعمال شود كه نقش بازدارنده داشته باشد تا شاید بتوانند محیط زیست دریا و مقوله حفاظت از آنرا در یك چارچوب مناسب قرار دهند.
رئیس مركز اقیانوس شناسی خلیج فارس بوشهر اظهار نمود: ازاین رو هم نظام مسئولیت مدنی و هم مسئولیت كیفری باید توامان با هم مورد توجه قرار گرفته و ما به دو حوزه كاهش خطر و جبران خسارت با اولویت بخشی به رویكرد پیشگیری تمركز داشته باشیم نه فقط مقابله با گسترش آلودگی و جبران خسارت. چونكه وقتی آلودگی صورت گرفت خسارتی كه به محیط زیست دریایی وارد می شود غیرقابل جبران است، ازاین رو باید تمركز ما بر پیشگیری باشد.
وزارت نفت ملزم به نوسازی خطوط لوله های انتقال نفت شود
یك دادستان سابق در آمریكا در مورد بحث آلودگی نفتی گفته است آلوده ساز مجرمی است كه قداست حقوق بزرگ ترین موجود زنده جهان، یعنی محیط زیست كره زمین را نادیده گرفته و آنرا نقض كرده است ازاین رو بعنوان یك مجرم در نظر گرفته شده و مجازات های كیفری برای او تعیین می شود.
در بین كنوانسیون های گفته شده كنوانسیون مارپُل تنها كنوانسیون بین المللی است كه به نظام مسئولیت كیفری با هدف مقابله با آلودگی نفتی دریایی و جلوگیری از آن اشاره نموده است. اما یكی از ایرادات همین كنوانسیون هم اینكه فقط موارد آلودگی دریایی با منشا كشتی را جرم تلقی كرده و بخش مهمی از منابع آلاینده یعنی سكوها و سازه های فراساحلی را نادیده گرفته است، ازاین رو نیاز است كه توجه بیشتری به جلوگیری از وقوع آلودگی های نفتی شود و یكی از این بحث هایی كه می تواند در این حوزه كمك نماید اینكه علاوه بر در نظر گرفتن مجازات های سنگین؛ وزارت نفت ملزم به نوسازی خطوط لوله های انتقال نفت شود تا از نشت و بروز آلودگی جلوگیری شود.
به گزارش حیوان خانگی به نقل از ایسنا، در نیمه اول آذرماه برای چندمین بار آلودگی های نفتی در سواحل خارگ با گستره ۱۵ مایلی مشاهده شد كه بنا بر اظهارات مسئولین و پایش های انجام شده پاكسازی شده است اما آیا این آلودگی و این پاكسازی و عملیات ها آخر ماجرای تكراری آلودگی ها است یا طبق قراری نانوشته هر بار باید منتظر سایه انداختن لكه های سیاه نفت بر سر دریا و محیط زیست دریا باشیم؟
مبحث مهم این است كه خلیج فارس تا كی دوام می آورد و هضم این آلودگی های عمیق چه عوارض و صدمه های غیرقابل جبرانی را برای این پهنه پرارزش ایجاد خواهد نمود. همه اینها سوالات و نقاط ابهامی است كه امیدواریم مجموعه نفت و دیگر نهادهای مربوطه نسبت به آن احساس مسئولیت كرده و پاسخگو باشند تا شاهد اقدامات موثر و كاربردی و همینطور ماندگار در عرصه حفاظت از خلیج فارس باشیم.
منبع: حیوان خانگی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب