تالاب كجی نفس نمی كشد
مرهم هنرمندان بر یك فاجعه زیست محیطی، جشنواره ملی در بستر كجی
حیوان خانگی: تالاب كجی نمكزار در شرقی ترین نقطه كشور ظرفیتی ملی و جهانی است كه خشك سالی این روزها نفس آن را گرفته اما یك جشنواره ملی روزنه امیدی برای حفظ این تالاب باز كرده است.
خبرگزاری مهر- گروه استان ها: حدود ۶ سال قبل، زمانی كه خشك سالی آب را از قلب «تالاب كجی نمكزار» نهبندان بی مهابا می مكید، ایده ای هنری سرنوشت یكی از زیباترین تالاب های كشور را تغییر داد و نگاه خیلی از مسئولان را به ۷۵ كیلومتری نهبندان جلب كرد، موقعیتی جغرافیایی كه در وسعت آن تالاب نمكی نهبندان، اكوسیستمی كم نظیر بوجود آورده است.
هرچند هجمه خشك سالی هرسال بیشتر از قبل تالاب را می خشكاند اما محكم شدن پایه های برگزاری یك جشنواره هنری ملی روزنه امیدی برای حفظ این تالاب باز كرده است و تا امروز توانسته به پیكر بی رمقش جان تازه ای ببخشد.
این سال ها به موسم آبگیری تالاب كه می رسیم هنرمندان مجسمه ساز در جای جای كشور خویش را به تالاب كجی نمكزار نهبندان می رسانند تا از تركیب طبیعی گل خوش دست تالاب، تندیس هایی از جنس طبیعت خلق كنند یا گوشه ای از طبیعت را بر اندام تالاب بسازند و در دامان سفیدش هنرنمایی كنند.
یك ایده، یك جشنواره ملی
سابقه تالاب بعنوان وسعتی بكر برای اجرای ایده های هنری مجسمه سازان خیلی طولانی نیست. وقتی یكی از هنرمندان استان، گل تالاب را برای مجسمه سازی خوش دوام و قوام دید، طرحش را با مسئولان به اشتراك گذاشت.
سال ۸۹ بود كه «بلقیس افضلیان» ایده برگزاری جشنواره مجسمه سازی با استفاده از گل چسبنده تالاب را مطرح كرد و بررسی ها برای اجرایی شدن این ایده آغاز شد. او كه كارشناس اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان است، می گوید: نتیجه بررسی ها پاسخی مثبت به اجرای ایده داد و سال ۹۰ نخستین ورك شاپ برای مجسمه سازی در تالاب كجی نمكزار نهبندان تشكیل شد.
سال ۹۱، جشنواره استانی مجسمه سازی، سبب مطرح شدن نام تالاب و جذب هنرمندان مجسمه ساز و عكاس استان به منطقه شد. در سال ۹۳ جشنواره به صورت منطقه ای برگزار و هنرمندانی از كرمان، خراسان رضوی و شمالی و سیستان و بلوچستان به «كجی نمكزار نهبندان» آمدند و رقابت ها جدی تر شد.
به گفته او سال ۹۳ به علت كمبود اعتبارات امكان برگزاری جشنواره فراهم نمی شود اما با پیگیری های مسئولان اداره كل فرهنگ و ارشاد در سال های ۹۴ و ۹۵ اعتبار خوبی جذب و جشنواره به صورت منطقه ای با حضور هنرمندان استان های یزد، خراسان شمالی، جنوبی و رضوی، كرمان و سیستان و بلوچستان به كار خود با قوت ادامه می دهد تا جایی كه شرایط برای برگزاری این جشنواره به صورت ملی در سال ۹۶ فراهم می گردد.
افضلیان كه از ابتدا مسئولیت اجرایی جشنواره را بر عهده داشته حال بعنوان مسئول دبیرخانه جشنواره در حال انجام اقدامات برای برگزاری این برنامه ملی فرهنگی- هنری است.
سال گذشته هنرمندان ۲۰ استان طرح های خویش را به دبیرخانه جشنواره ارسال كردند و از میان آن ها طرح ۱۱ استان پذیرش شد.
او یك بانك اطلاعاتی از هنرمندان مجسمه ساز سراسر كشور تهیه كرده كه اطلاعات آن حاوی اسامی هنرمندان عضو انجمن مجسمه سازان ایران و لیست مجسمه سازان ادارات كل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان های كشور است.
این بانك اطلاعاتی به برنامه ریزی بهتر برای ارتقای سطح كیفی همایش ملی مجسمه سازی تالاب كجی نمكزار نهبندان كمك می نماید.
به قول مسئول دبیرخانه این جشنواره در استان، امسال امكانات رفاهی و اقامتی بهتری در اختیار هنرمندان قرار خواهد گرفت، بعنوان مثال برای اسكان آنان هتل در نظر گرفته و اطلاع رسانی هم نسبت به سال های گذشته قوی تر و با انسجام بیشتری انجام شده است.
افضلیان ادامه می دهد: داوران انتخاب شده برای دومین همایش ملی مجسمه های تالاب كجی نمكزار نهبندان، اساتید دانشكده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، طاهر شیخ الحكمایی، محمد بهرامی و هادی عرب نرمی هستند.
تشكیل دبیرخانه همایش در وزارتخانه
برای سال ۹۷، فراخوان جشنواره ملی مجسمه سازی در تالاب كجی نمكزار نهبندان اخیرا منتشر گردید. «دومین جشنواره ملی مجسمه های نمكی تالاب كجی نمكزار نهبندان با همكاری معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در فروردین ۹۷ برگزار می گردد. »
مدیركل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان جنوبی هم در گفتگو با مهر می گوید: تلاش ها برای برگزاری این همایش به نقاط روشنی رسیده و دبیرخانه مركزی همایش در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشكیل شده است.
احمد محبی آخرین مهلت ارسال تصاویر آثار را، ۱۰بهمن ماه امسال اعلام می كند كه آثار باید با استفاده از درگاه اینترنتی khj. farhang. gov. ir/fa/tahlabnamki ارسال و شركت در جشنواره قطعی شود.
وی ادامه داد: داوری مرحله اول، دهه دوم بهمن امسال انجام می گردد و اعلام اسامی راه یافتگان به مرحله اجرایی جشنواره هفته اول اسفند خواهد بود.
او می گوید: مرحله اول بعنوان پذیرش قطعی تلقی نمی شود و از شركت كنندگان طبق تاریخ اعلام شده برای حضور در جشنواره دعوت خواهد شد.
مدیركل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان جنوبی مبحث جشنواره را آزاد اعلام می كند كه البته امسال در دو بخش ویژه با مبحث اقتصاد مقاومتی و دفاع مقدس هم به اثر منتخب جایزه تعلق خواهد گرفت.
به گفته محبی هر هنرمند می تواند در مرحله نهایی یك نفر را بعنوان دستیار معرفی نماید و همراه داشته باشد و به علاوه هنرمند شركت كننده مجاز است با عرضه حداكثر پنج اثر در مرحله اول شركت نماید.
او جایزه این دوره از مسابقات را برای گروه اول تندیس جشنواره، لوح تقدیر و مبلغ ۵۰ میلیون ریال، گروه دوم لوح تقدیر و مبلغ ۴۰ میلیون ریال و گروه سوم لوح تقدیر و مبلغ ۳۰ میلیون ریال عنوان نمود و اظهار داشت: در بخش ویژه از ۲ اثر تقدیر و به هر اثر ۲۰ میلیون ریال اهدا می گردد.
از نظر محبی این جشنواره با هدف توسعه مجسمه سازی و هنر محیطی معاصر ایران برپا می گردد و فراهم آوردن شرایط بروز و شكوفایی استعدادهای هنری، تأمین نگاه زیبایی شناسانه در جامعه، تبادل تجربیات، اطلاعات و مهارت ها در زمینه هنر محیطی در میان هنرمندان و حضور و بازدید شهروندان حین اجرای آثار، اهداف دیگری است كه با برگزاری این جشنواره به دست می آید.
محبی یكی از مهم ترین دستاوردهای این همایش را معرفی جاذبه محیط زیستی غنی تالاب كجی نمكزار نهبندان عنوان می كند كه در این سال ها بیشتر موردتوجه قرار گرفته و شناخته شده است.
تأثیر جشنواره بر حفظ تالاب نهبندان
اظهارنظر مدیركل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان جنوبی را مدیركل محیط زیست خراسان جنوبی هم تأیید می كند.
پرویز آرامنش در گفتگو با مهر می گوید: نگاه محیط زیست به منطقه «كجی نمكزار نهبندان» متفاوت است چون این منطقه فقط در فصول بارانی سال آب دارد و در دیگر ایام به شوره زاری خشك تبدیل می گردد اما از اواسط بهمن تا اواخر فروردین دارای آب است و پناهگاه و مقصد پرندگان مهاجر و دیگر گونه ها می گردد.
وی ادامه داد: درعین حال، این سال ها به علت خشك سالی، پدیده مهاجرت پرندگان به تالاب كجی نمكزار نهبندان را در همین فصول هم نداشته ایم و برای حفظ این اكوسیستم به اعتبار احیاء نیاز داریم.
او از هماهنگی های اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان با این اداره كل و اقدامات برای بهتر برگزار شدن این جشنواره می گوید؛ به طوری كه ازنظر او این جشنواره توانسته تأثیر بسزایی در جذب اعتبارات به منظور تولید امكانات مفید برای تجهیز پاسگاه مجاور تالاب و فضاسازی های اطراف داشته باشد.
این جشنواره توانسته تاثیر بسزایی در جذب اعتبارات به منظور دریافت امكاناتی مفید برای تجهیز پاسگاه مجاورتالاب و فضاسازی های اطراف آن بگذاردآرامنش می گوید: سازمان محیط زیست كشور نگاهی مثبت به حفظ اكوسیستم منطقه كجی نمكزار نهبندان دارد.
وی از قول مسئولان پایتخت برای اختصاص حدود ۸۰۰ میلیون ریال اعتبار به منظور احیا و تجهیز امكانات موردنیاز برای حفظ تالاب خبر می دهد.
از نظر آرامنش، تالاب كجی نمكزار نهبندان اكوسیستمی بسیار جذاب دارد و این جاذبه می تواند برای ارتقای صنعت اكوتوریسم در استان بیشتر از این موردتوجه قرار گیرد.
مدیركل حفاظت از محیط زیست خراسان جنوبی ادامه می دهد: جای دستگاه هایی دیگر در این برنامه فرهنگی هنری كه تأثیر به سزایی در معرفی تالاب كجی نمكزار نهبندان دارد خالی است و لازم است دیگر مسئولان هم برای غنای بیشتر این جشنواره همكاری كنند.
به گفته آرامنش امسال هم جایزه محیط زیستی به اثر برگزیده محیط زیست تعلق خواهد گرفت.
حمایت ها برای جهانی شدن كجی
استاندار خراسان جنوبی هم چندی پیش در دیدار با اصحاب فرهنگ و هنر استان با اشاره به اینكه تالاب كجی نهبندان باید به یك فرصت اقتصادی در حوزه گردشگری تبدیل شود، تاكید كرد: در حوزه علم و فرهنگ و هنر باید یك سری موضوعات در استان به «برند» تبدیل و جشنواره های ملی و بین المللی در این خصوص در استان برگزار گردد.
محمدمهدی مروج الشریعه می گوید: خراسان جنوبی پتانسیل بین المللی كردن سه رشته مهم را دارد كه می توان جشنواره ملی و بین المللی با آن موضوعات برگزار كرد كه یكی از آن ها جشنواره مرتبط با تالاب كجی نهبندان است.
او اظهار داشت: جشنواره نمكی در تالاب كجی نهبندان را حمایت كامل می كنیم و استانداری در این زمینه آمادگی دارد كلیپ هایی را تولید كرده و به منظور جذب توریست برای تمام سفارتخانه ها ارسال نماید.
داغی كه خشك سالی بر دل تالاب كجی گذاشت
مدیر اداره حفاظت محیط زیست نهبندان هم در گفتگو با مهر می گوید: خشك سالی سبب شده تا « كجی» كه در گذشته یك تالاب دائمی بوده به یك تالاب فصلی تبدیل شود.
محمدكاظم شكرگزار ادامه می دهد: خشك سالی ها داغ سنگینی بر دل تالاب كجی گذاشته و وسعت كجی نمكزار در ۱۵ سال قبل به یك دهم كاهش یافته است.
وی از آبگیری تالاب در فصل پاییز و زمستان خبر می دهد و می گوید: در این فصول تالاب میزبان بیش از ۵ هزار پرنده از شمال كره زمین است كه البته در سال های اخیر با شدت گرفتن خشكسالی ها تعداد ماه هایی كه تالاب دارای آب بوده، كاهش یافته است.
خشكسالی ها داغ سنگینی بر پیشانی تالاب كجی گذاشته و وسعت كجی نمكزار در ۱۵ سال قبل به یك دهم كاهش یافته است وی با اشاره به اینكه گونه های پرندگان مهاجر آبزی و كنارآبزی تالاب ۱۴ گونه برآورد شده است، عنوان كرد: از پرندگان مهاجر می توان به عقاب طلایی، زاغ بور، دال، زاغی، گنجشك درختی، پرستو، هدهد، دم جنبانك ابلق، چكاوك كاكلی، هوبره، سبزه قبا، جغد كوچك، بلدرچین معمولی و زاغ نوك قرمز اشاره كرد.
به گفته این مسئول زاغ بور منحصربه فردترین پرنده آندمیك ایران به شمار می آید كه تالاب كجی نمكزار نهبندان زیستگاه این پرنده زیباست.
زاغ بور جزو آن دسته از پرندگانی است كه فقط در ایران و آن هم در استان های سمنان، یزد و بخصوص در خراسان جنوبی و شهرستان نهبندان زندگی می كند.
تالاب بی نظیر نهبندان این روزها در آستانه رویدادی قرار دارد كه علاوه بر تحقق تأثیرات برگزاری یك برنامه فرهنگی و هنری در حفظ محیط زیست می تواند با برنامه ریزی هدفمند و اقدام جمعی متولیان استانی و كشوری، اكوتوریسم در خراسان جنوبی را تقویت كرده و زمینه را برای جذب گردشگران بیشتر داخلی و خارجی مهیا كند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب