بازخوانی چالش های دریاچه ارومیه-۲
لزوم تغییر الگوی کشت برای نجات دریاچه
به گزارش حیوان خانگی، دریاچه ارومیه این روزها درحالی نفس های آخر خویش را می کشد که تغییر الگوی کشت برای نجات این دریاچه ضرورتی غیرقابل انکار است.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها- محمدرضا علی اشرفی؛ دریاچه ارومیه که روزگاری نگین فیروزه ای شمال غرب کشورمان به شمار می رفت، این روزها حال و روز خوبی ندارد و سرعت خشک شدن آن بیشتر و بیشتر می شود.
خبرگزاری مهر در قالب یک پرونده وضعیت دریاچه ارومیه، طرح ستاد احیا و دلیلهای تشدید بحرانی شدن دومین دریاچه شور دنیا را در سه استان حوضه آبریز آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و کردستان بصورت کارشناسی و علمی بررسی می کند.
سال های متمادی است که زنگ خطر خشکی دریاچه ارومیه نواخته شده و هم اکنون نیز ریزگردهای نمکی یکی از تهدیدات جدی محیط زیستی منطقه است که سبب مهاجرت وسیع مردم به دیگر مناطق خواهد شد.
زنگ خطر خشکی دریاچه ارومیه از مدت ها پیش نواخته شده بود اما متأسفانه بر اثر توسعه بی رویه کشاورزی، کاهش نزولات جوی، برداشت های بی رویه از آب های زیرزمینی و… تشدید شد.
حالا دومین دریاچه شور جهان در آستانه نابودی است و هم اکنون، وسعت ریزگردهای نمکی، در زمره یکی از تهدیدات جدی محیط زیستی محسوب می شود.
در این بین کارشناسان می گویند توسعه کشاورزی در زمینه دریاچه ارومیه یکی از دلیلهای خشک شدن این دریاچه است. پس با این شرایط برای نجات از بحران دریاچه ارومیه چاره ای جز تغییر الگوی کشت نیست.
احیای دریاچه ارومیه یکی از با اهمیت ترین برنامه های زیست محیطی کشور است
نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: احیای دریاچه ارومیه یکی از با اهمیت ترین برنامه های زیست محیطی کشور است.
علیرضا منادی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: تصفیه خانه فاضلاب مدول دوم تبریز در حال اجرا است که یک میلیون نفر از کلانشهر تبریز را تحت پوشش قرار می دهد.
وی با تاکید بر این که اجرای این پروژه یکی از با اهمیت ترین پروژه های زیست محیطی کشور برای احیای دریاچه ارومیه است، افزود: هم زمان با اجرای پروژه مدول دوم تصفیه خانه فاضلاب تبریز، شرکت آب منطقه ای نیز به اجرای طرحی پرداخته که با شروع به کار این پروژه کل فاضلاب مدول اول و دوم کلانشهر تبریز به میزان ۱۲۵ میلیون مترمکعب تصفیه شده و پساب وارد دریاچه ارومیه می شود.
منادی اضافه کرد: در فاز اول پساب تصفیه شده مدول اول تصفیه خانه فاضلاب به میزان ۷۵ میلیون مترمکعب به سمت دریاچه ارومیه هدایت خواهد شد و در صورت تکمیل مدول دوم تصفیه خانه فاضلاب به میزان ۵۰ میلیون متر مکعب نیز به پساپ تولید شده اضافه و درکل ۱۲۵ میلیون مترمکعب به سمت دریاچه ارومیه هدایت خواهد شد.
نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر در مجلس شورای اسلامی در ادامه با اشاره به کوشش های انجام شده بوسیله مجلس شورای اسلامی و هیئت دولت درباره ی تکمیل پروژه مدول سوم تصفیه خانه فاضلاب شهر ارومیه ابراز امیدواری نمود با ۷۵ میلیون مترمکعبی که از این طریق وارد دریاچه ارومیه می شود و همین طور با ۶۰۰ میلیون متر مکعبی که بوسیله زاب و تونل کانی سیب انتقال داده خواهد شد شاهد آن خواهیم بود که ۸۰۰ میلیون مترمکعب آب به دریاچه ارومیه وارد شده تا موجب احیای آن شود.
وی درباب اعتبارات باقی مانده و تخصیص یافته مدول دوم تصفیه خانه فاضلاب اظهار داشت: با صحبت هایی که انجام شده شاهد افتتاح این پروژه در آینده نزدیک باشیم.
شور شدن منابع آبی زیرزمینی و تهدید جدی بخش کشاورزی
رئیس اتاق اصناف کشاورزی استان آذربایجان شرقی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: باتوجه به این که دریاچه ارومیه در سدها و رودخانه های فصلی آذربایجان غربی، کردستان و آذربایجان شرقی حقابه دارد باید این آب به سمت دریاچه ارومیه سرازیر شود.
هادی فرجی آزاد اظهار داشت: کشاورزان درخواست سرازیرشدن حقابه به دریاچه ارومیه را از دولتمردان دارند چونکه دریاچه وضعیت خوبی ندارد و باید زمینه احیای آن برقرار شود. با خشک شدن دریاچه، کشاورزی منطقه نیز تهدید شده و جان ۱۴ میلیون نفر به خطر می افتد.
وی اظهار داشت: با خشک شدن دریاچه ارومیه زمینهای کشاورزی نیز نابود می شود. دریاچه ارومیه روی زندگی ۱۴ میلیون نفر تأثیر مستقیم دارد.
رئیس اتاق اصناف کشاورزی استان آذربایجان شرقی اظهار داشت: با احیا نشدن دریاچه ارومیه شاهد پدیده ریزگردهای نمکی در شمال غرب کشور خواهیم بود و علاوه بر شور شدن منابع آبی زیرزمینی کشاورزی منطقه نیز از بین خواهد رفت.
بخش اعظم مصرف حوزه دریاچه ارومیه در بخش کشاورزی است
رئیس اداره حفاظت و احیای تالاب های آذربایجان شرقی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به استفاده ناپایدار از منابع در سطح حوزه آبی اظهار داشت: بخش اعظم مصرف حوزه ما در بخش کشاورزی است و استفاده ناپایدار از منابع آب در سطح حوزه را شاهد می باشیم.
یدالله آذرهوا افزود: پروژه حفاظت فیزیکی عرصه های مستعد فرسایش به مساحت ۶۹۰۰۰ هکتار در ساحل شرقی دریاچه ارومیه تحت انجام بوده و از سال ۹۴ تا کنون ادامه داشته است.
کاهش تراز دریاچه ارومیه به ۱۲۷۰.۵۲ سانتی متر
رئیس اداره حفاظت و احیای تالاب های آذربایجان شرقی همین طور از کاهش تراز دریاچه ارومیه به ۱۲۷۰.۵۲ سانتی متر آگاهی داد.
دبیر کمیته احیای دریاچه ارومیه آب منطقه ای آذربایجان شرقی نیز در همین خصوص در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: حدوداً نسبت به سالهای قبل، ۴۴ سانتی متر افت تراز آبی دریاچه ارومیه را داریم ولی نسبت به بدترین شرایط در سال ۹۴ حدود ۸۴ سانتی متر بهبود داشتیم.
سید علی جعفری افزود: طرح های غیر سازه ای شامل بخش های حفاظتی، رهاسازی آب و کاهش ۴۰ درصدی مصرف آب کشاورزی بود و در قالب هفت طرح توسط شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی در حال انجام است.
کشت کلزا و زعفران بجای پیاز و سیب زمینی در حاشیه دریاچه ارومیه
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی نیز از کشت کلزا و زعفران و همین طور گیاهان دارویی بجای پیاز و سیب زمینی و گوجه فرنگی در حاشیه دریاچه ارومیه آگاهی داد.
اکبر فتحی در گفتگو با خبرنگار مهر درباب راهکارهای مدیریت بحران خشک شدن دریاچه ارومیه در بخش کشاورزی و تغییر الگوی کشت اظهار داشت: از همان روزهای ابتدایی شکل گیری ستاد احیای دریاچه ارومیه، طرح جایگزینی محصولات گیاهی با نیاز آبی کمتر بجای محصولات گیاهی با نیاز آبی بیشتر شروع شد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی سپس افزود: کشاورزان با وجود این که در اوایل کار با این طرح مخالفت می کردند اما امروز همراهی و مشارکت خوبی دارند و اصلاح الگوی کشت را در دستور کار خودشان قرار داده اند.
کاهش تولید محصولاتی که آب فراوان مصرف می کنند
وی افزود: کشاورزان محصولاتی مانند پیاز، هندوانه، گوجه فرنگی، سیب زمینی که نیاز آبی بیشتری دارند را از زمینهای کشاورزی خود حذف کرده و محصولاتی با نیاز آبی کمتر مانند گیاه کلزا، گیاهان دارویی و زعفران را جایگزین کردند که برای معیشت و گذران خود کشاورزان نیز بسیار مناسب می باشد.
وی با اشاره به این که کشاورزان در احیای باغات بیشتر به سمت گونه های کم آب بر مانند پسته رفته اند افزود: کشاورزان اگر این کار را نمی کردند با ۴۰ درصد تخفیف آب کشاورزی که اتفاق افتاده نمی توانستند آب باغات و مزارع را مدیریت کنند و بخاطر همین با ۶۰ درصد آب تخفیفی الان توانستند هم تولید داشته باشند و هم در میزان آب مصرفی صرفه جویی کنند.
فتحی در مورد میزان آبی که صرفه جویی شده اظهار داشت: سازمان آب منطقه ای بوسیله بهسازی مسیل ها و بوسیله لایروبی مسیل ها، آب صرفه جویی شده را به پیکر دریاچه ارومیه منتقل کرد.
وی اشاره کرد: اجرای سیستم های نوین آبیاری نیز به مصرف کمتر آب در بخش کشاورزی کمک کرده است.
جایگزینی نباتات علوفه ای کم آب بر بجای یونجه
مدیر امور زراعت سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی نیز از تغییر الگوی کشت در اراضی زراعی حوضه دریاچه ارومیه آگاهی داد و اظهار داشت: کشت محصولات آب بر در عرصه کشاورزی کم شده است.
جلال رحیم زاده در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان این مطلب اظهار داشت: باتوجه به شرایط اقلیمی موجود و کاهش بارندگی و افزایش دما و وضعیت نابسامان دریاچه ارومیه، در سنوات اخیر اقدامات جدی درباب تغییر الگوی کشت و تغییر روش کشت و ارقام محصولات زراعی از آب بر بودن به مصرف بهینه و محصولات زراعی کم آب بر بودن انجام داده است.
وی اظهار داشت: در این خصوص همچون محصولات مانند سورگوم علوفه ای و دانه ای، ذرت علوفه ای و چغندر علوفه ای با آرایش کشت نوین و مناسب برای آبیاری نوار تیپ با حداقل مصرف آب با هدف کاهش مصرف آب ۶۵ درصدی وجایگزینی نباتات علوفه ای کم آب بر بجای یونجه با زمان کاشت پاییزه و انتظاری مانند خلر، ماشک، تریتیکاله و کاشت نخود علوفه ای و چغندر علوفه ای و گاودانه و … و افزایش سطح زیر کشت گیاهان دانه های روغنی با هدف اصلاح تناوب زراعی و تولید روغن مورد نیاز کشور مانند کلزا، گلرنگ، کاملینا، بالنگوی شهری، ارزن و جایگزینی بذور اصلاح شده با بذور بومی به خصوص در گندم، جو و حبوبات و همین طور استفاده از ارقام زودرس در کلیه محصولات زراعی همچون استفاده از ارقام زودرس سیب زمینی در شهرستان های عجب شیر و بناب برای استفاده از آب سبز تا حد قابل توجهی توانسته است در کاهش مصرف آب و پایداری محصولات کشاورزی نقش به سزایی ایفا نماید.
مدیر امور زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان افزود: در این جهت از دیگر اقدامات مکمل اصلاح الگوی کشت می توان به عملیات حاصلخیزی خاک و افزایش ماده آلی با اجرای کشاورزی حفاظتی و حفظ بقایا و تغییر تکنیک کاشت همچون استفاده از دستگاه کفکار و دستگاه کشت مستقیم اشاره نمود و همین طور تغییر زمان کاشت خیلی از محصولات از بهاره به پاییزه جهت بهره مندی از آب سبز و همین طور جایگزینی آیش سبز بجای آیش زرد و کاهش سطح زیر کشت محصولات با نیاز آبی بالا و توسعه سطح زیر کشت گیاهان متحمل به شوری و افزایش درجه و ضریب مکانیزاسیون و اصلاح روش های آبیاری و کاهش سطح آبیاری سنتی و تغییر آن به روش های آبیاری نوین تا حد زیادی در افزایش عملکرد محصولات زراعی استان کارساز بوده و اجرای مستمر این اقدامات می تواند در کاهش مصرف آب، افزایش عملکرد و تولید استان بسیار مؤثر باشد.
سطح زیرکشت هندوانه در آذربایجان شرقی کاهش یافت
وی با اعلان اینکه کاهش کشت محصولات آب بر همچون سیاست های جهاد کشاورزی در عرصه کشاورزی متناسب با تغییرات اقلیمی می باشد و کاهش کشت محصولاتی همچون هندوانه به عنوان یکی از محصولات آب بر در دستور کار سازمان قرار دارد افزود: باتوجه به شرایط اقلیمی و اتفاقاتی که در کشورمان رقم خورده است، محدودسازی کشت محصولات آب بر در دستور کار سازمان قرار گرفته و علاوه بر این، اهتمام می شود با روش هایی همچون افزایش عوارض، صادرات اینگونه محصولات غیر اقتصادی شود.
رحیم زاده با اعلان اینکه هندوانه یکی از محصولاتی است که محدود سازی سطح زیر کشت آن در دستور کار قرار دارد افزود: با کاهش سطح زیر کشت هندوانه، زمینهای مازاد به سمت تولید نهاده های دام و طیور و یا دانه های روغنی هدایت می شوند.
با این که دولت حسن روحانی وعده های زیادی برای احیای این دریاچه داد و با آمارسازی و روی کاغذ اعلام نمودند دریاچه ارومیه احیا شده است ولی مردم از دولت سیزدهم انتظار احیای عملی و واقعی دریاچه ارومیه را دارند چونکه خشک شدن این دریاچه بحران جدی در کشور ایجاد خواهدنمود و جان ۱۴ میلیون نفر را به خطر می اندازد.
منبع: حیوان خانگی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب