به مناسبت ۲ فوریه، روز جهانی تالاب ها
زندگی روی آب بعلاوه تصاویر
حیوان خانگی: تالاب بین المللی شادگان با وسعت ۴۵۰ هزار هكتار و اكوسیستمی گسترده در جنوب شهر شادگان واقع شده است و طبق مصوبه كنوانسیون رامسر جزو ۲۴ تالاب بین المللی جهان شمرده می شود.
مردم روستاهای شادگان معیشت خودرا از راه صیادی و دامداری در كنار این تالاب می گذرانند. تالاب شادگان علاوه بر ظرفیت های اقتصادی، فرصتی برای گردشگری می باشد.
به گزارش حیوان خانگی به نقل از ایسنا، به سبب خشكسالی های متوالی و عدم تأمین حق آبه تالاب شادگان، این تالاب امسال تقریباً "خشك" شد. در تابستان ۹۷ تنها ورودی آب به تالاب شادگان، زهاب های صنعتی بود. با بارش های سیلابی زمستان، علاقمندان محیط زیست تصور كردند كه وضعیت این تالاب بهبود یافته است اما این سكه روی دیگری باز دارد.
پس از بارش های مطلوب امسال و مهاجرت پرندگان مهاجر زمستان گذر به تالاب شادگان، حالا این تالاب دیدنی است.
برای رسیدن به تالاب شادگان باید در راه اهواز - آبادان حركت كرد. سپس درنوردیدن حدود ۵۰ كیلومتر به روستای دارخوین می رسید و سپس آن باید مسیری حدود ۱۰ كیلومتری را به سمت شادگان طی كرد تا به تالاب شادگان رسید.
"صراخیه"، روستای كوچكی در حاشیه تالاب، اولین ورودی تالاب بین المللی شادگان است. وقتی به نزدیكی روستای صراخیه می رسید نخستین چیزی كه می بینید زنان ماهی فروشی هستند كه زیر سایبان های حصیری نشسته و ماهی و خرما و محصولات روستایشان را می فروشند. در ورودی تالاب شادگان یك "مضیف" هم هست، مضیف مهمانخانه محلی است كه روستاییان از نی و شاخه های درختان نخل می سازند. با عنایت به حجم دوست داران محیط زیست و توریستهایی كه به تالاب شادگان سر می زنند، ورودی تالاب به توسعه نیاز دارد و لازم است جذاب تر شود. كمی جلوتر در سمت چپ پاركینگ، ایستگاه قایق سواری وجود دارد.
همان ابتدای تالاب، در اسكله صراخیه سوار قایق می شوید و خانه های روستاییان را در دو طرف آبراه می بینید؛ در واقع تالاب، زندگی بخش این خانه ها است. مردم این روستاها در كنار خانه های خود دامداری می كنند. اردك ها و مرغابی ها باز در گوشه و كنار حیاط خانه ها و حاشیه تالاب می گردند.
فضای تالاب شادگان آرام و دنج است و می توان از طبیعت لذت برد. در قسمت هایی از تالاب قایق های صیادی را می بینید كه وسیله امرار معاش مردم روستا هستند.
در كنار زیبایی های تالاب زباله های روستاییان، حفظ محیط زیست و پاكیزگی منطقه و حاشیه تالاب، هم ضروری به نظر می آید. علاوه بر آن، خشكی قسمت هایی از تالاب باز دل هر دوست دار طبیعتی را به درد می آورد.
با وجود بارش های سیلابی امسال و زیر آب رفتن برخی شهرهای خوزستان، هنوز وضعیت آبگیری تالاب شادگان مطلوب نمی باشد.
زندگی، ماهیگیری، تالاب نشینی
جمال فرصایه اصل یكی از ساكنین روستای صراخیه است. وی درباره وضعیت زندگی در تالاب اظهار داشت: زمانی كه آب تالاب شادگان از رودخانه جراحی تأمین می شد، دام هایمان برای آب تنی به تالاب می رفتند و ما باز ماهیگیری می كردیم اما از زمانی كه آب تالاب شور شد دام ها را در خانه هایمان نگهداری می نماییم. زندگی سخت شده است برای اینكه حتی علوفه و غذای مورد نیاز دام ها گران شده است و مجبوریم همین كه دام كمی بزرگ شد آنرا بفروشیم.
وی افزود: تالاب در تابستان امسال تقریباً خشك شد. حالا هم هنوز جنوب تالاب خشك است. در زمستان از زمانی كه وضعیت آبگیری بهتر شده، ماهیگیری می نماییم اما نمی توانیم دامداری خوبی داشته باشیم برای اینكه محصولات دام ها را هم ارزان می خرند. در واقع منبع امرار معاش ما، ماهیگیری ایست اما چون آب تالاب شور است ماهی ها باز كم شده اند.
فرصایه اظهار داشت: الان هم كه تعداد ماهی های تالاب بیشتر شده است، صید غیرمجاز با الكتروشوكر مردم روستا را اذیت می كند. شكارچیان متخلف با الكتروشوكر در یك روز، تعداد زیادی ماهی صید می كنند. سازمان محیط زیست آنها را دستگیر می كند اما به سرعت آزاد می شوند و جریمه بازدارنده ای برای این متخلفان در نظر گرفته نمی گردد. صید ماهی با الكتروشوكر از زاد و ولد ماهی جلوگیری می كند. باید در این زمینه به ما كمك گردد.
وقتی اهالی به فكر رفتن از تالاب افتادند
مطیر حدادی یكی دیگر از اهالی روستای صراخیه هم درباره اوضاع ماهیگیری تالاب نشینان اظهار داشت: مردمی كه دام دارند، دامداری می كنند اما امرار معاش دیگر ساكنین این روستا از راه صید ماهی است. تالاب شادگان در تابستان به مدت دو ماه خشك شد و اهالی تالاب بیكار بودند و مجبور شدند برای تأمین معیشت خود به كارهای دیگر در بیرون از تالاب شادگان مشغول شوند. تنوع ماهی های تالاب شادگان هم بسیار كم شده بود اما حالا وضعیت كمی بهتر شده است.
وی افزود: كسانی كه دامداری می كنند هم زندگی سختی دارند برای اینكه علوفه دام ها گران شده است. شوری آب هم بر محصولات دام ها تأثیرگذار است. زمانی كه آبی در تالاب نمانده بود، همه اهالی صراخیه داشتند فكر می كردند كه اینجا نمانند و از تالاب بروند.
پیچیدن صدای الكتروشوكرها در شب تالاب
ناصر شاملی یكی دیگر از اهالی روستای صراخیه باز اظهار نمود: خشكی تالاب سبب كم شدن تعداد ماهی ها شد و آب تالاب هم كم و شور بود. از جانب دیگر چند سالی می شود كه پرندگان مهاجر هم به تالاب شادگان مهاجرت نمی كنند.
وی افزود: پوشش گیاهی تالاب شادگان كه برای تأمین علوفه دام ها استفاده می كردیم باز به سبب خشكی تالاب كم شد و مجبور به خرید سبوس شدیم كه برای ما به صرفه نیست.
شاملی اظهار داشت: زندگی ما تنها ماهیگیری و دامداری است و كاری جز این مشاغل نداریم اما كسانی كه با الكتروشوكر صید می كنند زندگی ما را بسیار تحت تأثیر قرار داده اند و هر شب صدای دستگاه های آنها را می شنویم.
تالاب شادگان، پهنه ای هماهنگ از آب شیرین و شور و لب شور
رحیم مجدمی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شادگان، در گفت و گو با ایسنا – منطقه خوزستان، اظهار نمود: تالاب شادگان بیشتر از ۴۰۰ هزار هكتار وسعت دارد كه بیشتر از ۳۲۷ هزار هكتار از این مساحت، بعنوان پناهگاه حیات وحش تعیین شده است.
وی ادامه داد: این تالاب دارای آب های شیرین، شور و لب شور است كه این تنوع نوع آب از خواص منحصر به فرد تالاب شادگان به شمار می آید. همین طور این تالاب ۱۱۰ گونه گیاهی دارد كه نی، جگن، لویی و علف شور گونه های گیاهی شاخص آن محسوب می شوند. ۱۵۴ گونه جانوری در این تالاب شناسایی شده اند كه فلامینگو، پلیكان، اردك مرمری، اكراس آفریقایی و طاووس گونه های شاخص پرندگان تالاب شادگان هستند.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شادگان با اشاره به منابع آبی تالاب شادگان، اظهار داشت: حدود ۹۰ درصد آب شیرین تالاب شادگان از رودخانه جراحی تأمین می شود. همین طور آب های حاصل از سرریز كوپال در بخش غیزانیه، زهاب های صنایع و سرریز نهرهای بحره، مارد و سلمان در زمان پرآبی در فصل زمستان از دیگر منابع آبی تالاب شادگان محسوب می شوند.
چه شد كه تالاب خشك شد؟
مجدمی درباب وضعیت آبگیری تالاب شادگان، اشاره كرد: در چند سال اخیر به سبب كاهش نزولات جوی و پایین آمدن سطح آب در پشت سدها، رودخانه جراحی تقریباً در بیشتر ماه های سال خشك بود و از آنجائیكه ۹۰ درصد آب تالاب شادگان از این رودخانه تأمین می شود، تالاب خشك شد اما با بارندگی های مطلوب امسال چندین بار سیلاب وارد رودخانه جراحی شد و الان مقداری از آب تالاب شادگان تأمین شده است.
وی با اشاره به اینكه هنوز آب مورد نیاز تالاب شادگان تأمین نشده است، اضافه كرد: تقریباً حالا همه سطح تالاب شاگان آبگیری شده است به گونه ای كه در بعضی مناطق تالاب ۱۰ سانتی متر و در بعضی مناطق دیگر حدود نیم متر آب وجود دارد اما برای تأمین آب این تالاب باید از سد مارون و رودخانه كارون آب به تالاب شادگان تزریق شود. حالا میزان آب موجود در تالاب شادگان متوسط است و هنوز رضایت بخش نیست و بیشتر مناطق تالاب هنوز كم آب هستند.
مجدمی بیان كرد: در فصل زمستان آب تبخیر نمی گردد اما در فصل تابستان كه میزان تبخیر بالا است، بیشتر مناطق تالاب خشك می شوند بدین سبب این تالاب نیازمند ورودی آب بیشتری است.
قرار است آب از كارون به تالاب بیاید
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شادگان با اشاره به اینكه آب باید به صورت همیشگی و مستمر وارد تالاب شادگان شود، اظهار داشت: مقرر شده بود كه سازمان حفاظت محیط زیست در چارچوب پروژه ای آب را از رودخانه كارون به تالاب شادگان منتقل كند تا غرب و قسمتی از جنوب این تالاب آبگیری شود كه احتمالاً این پروژه بزودی افتتاح شود.
وی با اشاره به وضعیت مهاجرت پرندگان مهاجر به تالاب شادگان، بیان كرد: به سبب اینكه در زمان مهاجرت پرندگان مهاجر به تالاب شادگان، آب تالاب كم و شور بود بیشتر پرندگان به سمت تالاب هورالعظیم كه آب شیرینی دارد، مهاجرت كردند و الان پرندگان كمی در این تالاب هستند. امسال ماندگاری پرندگان در این تالاب كمتر از سال قبل بود برای اینكه پرندگان آب شیرین را می پسندند.
مجدمی درباب علت وجود آلودگی در تالاب بین المللی شادگان، عنوان كرد: این زباله ها توسط گردشگران یا اهالی روستا در تالاب ریخته می شود. جمع آوری زباله از وظایف دهیاری است و سازمان حفاظت محیط زیست تنها تذكر می دهد. همین طور آلودگی صنعتی ناشی از پساب و زهاب نیشكر كه وارد تالاب شادگان می شود، تنها شوری دارد اما برخی اوقات ملاس باز وارد تالاب می شود كه سبب خفگی ماهی ها می شود.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شادگان با اشاره به فعالیت صیادان غیرمجاز در تالاب و صید با الكتروشكر، اظهار داشت: در قسمت شمال تالاب كه از آب زهاب نیشكر تأمین می شود، نیزار وجود دارد و متخلفانی كه مبادرت به صید با الكتروشوكر می كنند با قایق در بین نیزارهای تالاب متواری می شوند. بیشتر این افراد مجهز به سلاح جنگی هستند. البته چندین نفر از آنها را دستگیر كرده ایم.
وی بیان كرد: یك دفعه كه با متخلفین تالاب درگیر شدیم به من تیراندازی شد. با توجه به این شرایط باز از ما محیط بانان حمایت كافی نمی گردد. به ما اسلحه می دهند اما حتی اگر برای دفاع از جان خودمان تیراندازی نماییم، از ما حمایت لازم نمی گردد.
بارندگی بی سابقه یك سو، خشكی تالاب شادگان یك سو
با عنایت به بارندگی های اخیر خوزستان كه سبب به راه افتادن سیلاب در بعضی مناطق شد، این تصور به وجود آمد كه حالا حال تالاب ها و رودخانه ها خوب می شود اما مدیركل مدیریت بحران خوزستان نظر دیگری دارد.
كیامرث حاجی زاده در یكی از جلسات ستاد مدیریت بحران خوزستان با اشاره به بارندگی های اخیر، اظهار داشت: امسال خوزستان بارش های مطلوبی داشت بطوریكه خوزستان از نظر میانگین بارندگی در سال آبی جدید دومین استان كشور به شمار می آید اما اینكه سیل دارد رودخانه "دز" را می برد و روستاها هنوز آب ندارند، پسندیده نیست.
احمدرضا لاهیجان زاده، مدیركل حفاظت محیط زیست خوزستان، در همین جلسه باز درباب بارندگی های اخیر خوزستان، اظهار داشت: حالا همه دریچه ها به سمت عراق باز است و حدود ۲۰۰ مترمكعب بر ثانیه آب شیرین در حال وارد شدن به قسمت عراقی تالاب هورالعظیم است.
وی با اشاره به نهر بحره، اظهار داشت: نباید بگذاریم سیلاب رخ دهد اما هر ساله تالاب شادگان و نخیلات این شهرستان باز با مشكل مواجه باشند. برای رهاسازی آب از نهر بحره به تالاب شادگان نیازمند ایستگاه پمپاژ هستیم و آب با دبی ۴۰۰ متر را باز می توانیم وارد تالاب شادگان نماییم اما حالا ایستگاه پمپاژ شیلات و جهاد نصر فعال نیستند تا از این فرصت برای رهاسازی آب به تالاب شادگان استفاده گردد.
پس از چند روز بارندگی سیلابی، خوزستانی ها برای تالاب ها خوشحال بودند و در دور و نزدیك هم همه فكر می كنند كه حالا تالاب های خوزستان پرآب شده اند اما می توان اظهار داشت كه این تصورها كاملاً درست نیست. شاید در ذهن بسیاری این سوال پیش بیاید كه چرا بعضی از مناطق خوزستان را سیلاب می برد اما هنوز تالاب شادگان تشنه است؟
گزارش از خبرنگار ایسنا: دلال آلبوشهبازی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب