به مناسبت روز ملی هوای پاك؛
هوای پاك ارمغان ارتقای آگاهی و گسترش فرهنگ جامعه
حیوان خانگی: تهران- ایرنا- ارتقای آگاهی و گسترش فرهنگ جامعه در جهت حفظ و حراست از هوای پاك همچون راهكارهای مهم مبارزه با آلودگی هوا به حساب می آید كه این مهم در پرتو مشاركت فعال شهروندان و نهادهای مربوطه میسر خواهد شد. به همین منظور بایستی با برنامه ریزی های صحیح و رعایت حدود استانداردها در جهت اجرای این مهم بر آمد و اینگونه نتایج زیانبار بحران آلودگی را كاهش داد.
آلودگی هوا همچون نتایج زندگی شهرنشینی به حساب می آید كه محیط زیست و سلامت موجودات زنده را با خطرهای فراوانی روبرو كرده و امروزه به یكی از بحرانی ترین چالش های جامعه بین المللی تبدیل گشته است. به همین منظور كشورهای گوناگون در جهت مبارزه با این پدیده زیست محیطی بر آمده اند تا بتوانند كره زمین را از این معضل نجات دهد.
ایران هم همچون دیگر كشورها برای رویارویی با این پدیده انسانی به ارائه برنامه های راهبردی گوناگونی پرداخته است زیرا آلودگی هوا همچون بحران های اصلی كشور به حساب می آید كه همكاری و تعامل سازمان های مرتبط و تمركز مسئولان كشور را در حل این پدیده نیاز دارد.
افزایش مشاركت های مردمی و تولید هماهنگی میان دستگاه های مختلف به منظور مبارزه با آلودگی هوا سبب شد تا 29 دی از سوی ستاد اجرایی كاهش آلودگی هوا در 1374خورشیدی «روز ملی هوای پاك» نامگذاری شود كه هدف از آن تولید حساسیت در بین قشرهای گوناگون جامعه به حساب می آید. شعار این روز عنوان «قانون هوای پاك، قانون هوای نفس» تعیین شده است.
در گزارش پیش رو دیدگاه های «محمدهادی حیدرزاده» كارشناس محیط زیست و مدیركل سابق محیط زیست استان تهران را درباره چرایی و چگونگی پدیده آلودگی هوا و راهكارهای كاهش آن را مرور می نماییم.
** طرح جامع كاهش آلودگی هوا
طرح جامع كاهش آلودگی هوا در هشت كلان شهر كشور به وسیله سازمان محیط زیست به تمام دستگاه های اجرایی ابلاغ گردیده است كه باید نسبت به رعایت احكام این برنامه اقدام نمایند. معاینه فنی خودروها، توسعه حمل و نقل عمومی، استانداردسازی سوخت و اطلاع رسانی همگانی همچون محورهای اصلی طرح جامع كاهش آلودگی هوا به شمار می روند كه تمامی شهروندان موظف به اجرای آن هستند. نسبت هزینه های سلامت به تولید ناخالص داخلی از مهمترین شاخص ها برای مقایسه هزینه های سلامتی میان كشورها به حساب می آید و نشان داده است چه مقدار از درآمدهای هر كشوری به بخش سلامت اختصاص می یابد. حذف سرب بعنوان مهمترین آلاینده اصلی و خطرناك موجود در بنزین و سوخت های مصرفی در شهرها از بزرگترین اقدام هایی بود كه در جهت استاندارد سازی سوخت صورت گرفت.
** خسارت های ناشی از آلودگی هوا
معضل آلودگی هوا تاثیر مخربی بر روی محیط زیست همچون حیوانات و گیاهان دارد. این پدیده به سلامت فیزیكی افراد خدشه وارد می نماید و افسردگی و اختلال های روانی شهروندان را بالا می برد. ازاین رو باید گفت، آلودگی هوا یكی از معضل هایی است كه به افزایش هدررفت سرمایه ملی در كشور منجر می گردد. بخش قابل توجهی از ناوگان حمل و نقل عمومی هم با فرسودگی های زیادی روبرو است، این مورد سبب تولید خطرهای زیست محیطی خواهد شد كه با توسعه و نوسازی وسایل حمل و نقل می توان ساز وكارهایی جهت كاهش میزان آلایندگی فراهم آورد.
آلودگی هوا می تواند به اقتصاد هم لطمه وارد سازد كه این امر ارتباطی مستقیم با زندگی شهروندان دارد. كارخانه ها و صنایع هم نقش پررنگی در آلودگی هوا دارند و سلامت نیروی كار را تهدید می كنند كه می توان با بررسی دقیق علمی و ارائه راهكارهای موثر در این زمینه به كاهش این معضل كمك كرد. تعطیلی واحدهای آموزشی در مدت آلودگی هوا هزینه های افزایش فعالیت در زمان های پیش بینی نشده را به دنبال دارد. خستگی و مشكل های ناشی از آلودگی هوا بر روی عملكرد شاغلان و فعالان مختلف هم تاثیر منفی می گذارد. تخریب بی رویه ساختمان ها به علت ذرات معلق در هوا و تاسیسات شهری هم از دیگر خسارت هایی به حساب می آید كه آلودگی هوا به وجود می آورد.
** وارونگی دما عاملی موثر در آلودگی هوا
نشست هوای سرد در سطح زمین با شروع فصل سرما همراه است و سبب می گردد تا آلاینده های موجود در نزدیكی زمین باقی بمانند و بالا نروند. شهر تهران هم از نظر شرایط اقلیمی، افزایش تردد خودروها، فعالیت های انسانی و شرایط جغرافیایی آماده افزایش آلودگی هوا است و ذرات معلق ناسالم در هوا به علت نداشتن خروجی ماندگار می شوند و شرایط نامناسب جوی و تنفسی را پدید می آورند. همینطور وجود ساختمان های بلند موجود در ارتفاعات مانع ورود باد به طرف شهر می گردد و مساله آلودگی را تشدید می كند.
** راهكارهای محیط زیستی بر روند كاهش آلودگی هوا
ناوگان حمل و نقل عمومی در این زمینه باید مشاركت بیشتری در زمینه رفت وآمد شهروندان داشته باشد. كاشت درختان بیشتر كه علاوه بر تولید اكسیژن سبب جذب دی اكسید كربن موجود در هوا می شود، هم همچون این راهكارها به حساب می آید كه با عنایت به افزایش پاكی هوا از گرد وغبار و آلودگی هوا می كاهد و به سلامت روانی مردم هم كمك می نماید. همینطور رسیدگی به وضعیت خودروهای تولیدی و اجرای قانون در برابر شماره گذاری آنها، حل معضل ترافیك و اجرای گسترده طرح زوج و فرد در كلان شهرها دیگر راهی است كه می تواند از افزایش این معضل جلوگیری كند. وظایف سازمان های متولی در ارتباط با معاینه فنی خودروها و كنترل ترافیك هم بایستی به صورت مجزا تفكیك و در كنار این مسایل برای خودروهای جدید در دست تولید هم استانداردهایی تعریف شود كه همگی در پایش و دیده بانی آلودگی هوا نقش موثری دارند. دولتمردان می توانند با تقویت زیر ساخت ها و پشتیبانی از ناوگان حمل و نقل عمومی، تامین مالی و فرهنگسازی در این زمینه به كاهش معضل آلودگی هوا كمك شایانی كنند.
در ادامه نظرات كارشناسانه «مریم نادری» مدیر واحد پایش و پیش بینی شركت كنترل كیفیت هوای تهران را در این باره از نظر می گذرانیم.
**كاهش آلودگی هوا با بهینه سازی منابع مصرفی
برای كاهش آلودگی هوا از سال های گذشته مطالعه هایی انجام شده و طرح جامع كاهش آلودگی هوا نوشته شده كه در آنها به موارد مختلفی مانند سوخت، پایش، آموزش و... پرداخته شده است. بدین سان با عنایت به این طرح ها باید راهكارها هم عملیاتی شود. یكی از علت های آلودگی هوا خودروهای فرسوده است كه باید با خودروهای جدید جایگزین شوند و دیگر اینكه در حوزه سوخت هم باید طرح های انجام گیرد؛ یعنی استاندارد این سوخت ها بایستی هر چند سال یك بار بازبینی شود. هر چند در بحث راهكارهای كاهش آلودگی باید به شرایط آن محیط هم توجه داشت تا دریافت كه آلودگی هوا بیشتر از ناحیه چه عواملی صورت می گیرد. در تهران بیشتر منابع متحرك و خودروها سبب وقوع این معضل می شوند، به همین جهت بیشتر برنامه ها برای كاهش آلودگی باید به آنها اختصاص پیدا كند؛ یعنی بایستی فناوری و كیفیت سوخت خودروها را بهبود بخشید و تجهیزات و قطعه هایی برای آنها تهیه كرد كه بتواند آلودگی را از همان منبع بكاهد. بدین سان مهمترین راهكار برای كاهش آلودگی هوا كم كردن آن از منبع اولیه به حساب می آید زیرا وقتی این آلودگی به محیط منتقل شود كاهش آن خیلی سخت و هزینه بر خواهد شد.
** لزوم آموزش و اطلاع رسانی شهروندان برای كاهش آلودگی هوا
آموزش و اطلاع رسانی شهروندان برای كاهش آلودگی هوا در 2 بُعد رخ می دهد، از یك طرف باید به مردم اطلاع رسانی كرد كه وضعیت هوا در چه حالتی قرار دارد، برای چه گروه هایی تولید خطر می كند و بایستی فعالیت های خویش را چگونه برنامه ریزی كنند كه ارگان های مربوطه باید این كار را انجام دهند. بخش دیگر آموزش و فرهنگ سازی به حساب می آید كه زیربنایی و بلندمدت است و نمی توان تنها بعنوان یك شعار با آن برخورد كرد، به جهت اینكه وقتی از مردم می خواهند كاری را انجام دهند باید زیرساخت های این مهم را هم فراهم كنند؛ یعنی وقتی به شهروندان می گویند كه از خودروهای شخصی استفاده نكنند چون كه سبب ترافیك و آلودگی هوا می گردد در مقابل هم بایستی وسایل حمل و نقل عمومی مجهز و در دسترس برای آنان فراهم نمود تا بتوانند به راحتی و بدون هیچ مشكلی از آنها استفاده كنند. ازاین رو فرهنگ سازی بدون تهیه زیرساخت ها كارساز نخواهد بود.
*گروه اطلاع رسانی
خبرنگار: مریم همتی**انتشار دهنده: شهربانو جمعه
پژوهشم**9117**200**9131
ایرنا پژوهش، كانالی برای انعكاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https: //t. me/Irnaresearch همراه شوید.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب